Từ năm 2013 đến nay, ngày 10/10 được lấy làm Ngày Truyền thống Luật sư Việt Nam theo Quyết định số 149/QĐ-TTg ngày 14/01/2013 của Thủ tướng Chính phủ. 80 năm qua, dù có lúc thăng, trầm cùng thời cuộc, nhưng tinh thần của Sắc lệnh 46 vẫn vang vọng mãi đối với người hành nghề luật sư Việt Nam. Luật sư Việt Nam nói chung và đội ngũ luật sư TP. Hồ Chí Minh luôn đồng hành với dân tộc Việt Nam.

Vinh dự và tự hào của Đoàn Luật sư Thành phố mang tên Hồ Chí Minh

80 năm qua, các thế hệ luật sư cả nước và đội ngũ luật sư Sài Gòn - TP. Hồ Chí Minh, dù trải qua nhiều thăng trầm cùng lịch sử dân tộc, nhưng trong mọi lúc, mọi nơi, mọi hoàn cảnh, sứ mệnh của nghề luật sư luôn được các thế hệ luật sư nâng niu, vun đắp.

Sài Gòn - TP. Hồ Chí Minh là cái nôi của luật sư Việt Nam, nơi sản sinh ra nhiều luật sư - trí thức có nhiều đóng góp cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Trước và sau Cách mạng tháng Tám, trong kháng chiến chống Mỹ, nhiều luật sư đồng hành cùng lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc, tiêu biểu là các vị: Phan Văn Trường (1876-1933), Trịnh Đình Thảo (1901-1986), Nguyễn Hữu Thọ (1910-1996), Phạm Văn Bạch (1910-1986), Phạm Ngọc Thuần (1914-2002), Bùi Thị Cẩm (1912-?), Thái Văn Lung (1916-1946), Vương Quang Nhường (1902- 1963), Nguyễn Văn Huyền (1913-1995), Trần Công Tường (1915-1991), Nguyễn Thành Vĩnh (1904-1995), Trần Ngọc Liễng (1923-2011)…

Sau ngày đất nước thống nhất, Sài Gòn vinh dự được mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phòng Bào chữa viên nhân dân (tiền thân của Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh) được thành lập theo Thông tư số 06/BTP-TT ngày 11/6/1976 của Bộ Tư pháp. Những bào chữa viên đầu tiên công tác ở Phòng Bào chữa viên nhân nhân Thành phố Hồ Chí Minh là những cán bộ, công chức nhà nước.

Ngày 24/10/1989, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh chính thức được thành lập theo các Quyết định số 633, 634 và 635/QĐ-UB của Ủy ban Nhân dân Thành phố, với nhân sự gồm 68 thành viên (28 luật sư và 40 luật sư tập sự), do Luật sư Triệu Quốc Mạnh làm Chủ nhiệm lâm thời. Đến nay, sau tròn 36 năm, Đoàn Luật sư Thành phố mang tên Bác trở thành Đoàn Luật sư có số lượng đông đảo nhất cả nước, với 9.000 luật sư và hơn 5.000 Người tập sự hành nghề luật sư. Sau khi hợp nhất với hai Đoàn Luật sư tỉnh Bình Dương và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, số lượng luật sư Thành phố Hồ Chí Minh lên đến hơn 9.500 luật sư và hơn 5.200 người tập sự hành nghề luật sư, hoạt động tại hơn 2.700 tổ chức hành nghề luật sư.

Tiếp nối truyền thống của các bậc luật sư tiền bối, trong 36 năm qua, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh luôn tự hào đồng hành và phát triển cùng hệ thống tư pháp Việt Nam. Các thế hệ luật sư Thành phố luôn có mặt, tham gia bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, bị cáo trong các vụ án hình sự, nhất là những vụ án được xã hội quan tâm từ những năm đầu thập niên 80, 90 như vụ án lật đổ chính quyền do Mai Văn Hạnh, Bùi Quốc Túy cầm đầu, vụ án buôn lậu Tân Trường Sanh, vụ án EPCO-Minh Phụng. Những năm đầu thập niên 2000, Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra xét xử vụ án Năm Cam và đồng phạm với sự tham gia của hơn 80 luật sư. Đây là phiên tòa vào thời điểm đó có đông đảo luật sư tham gia, trong đó phần lớn đến từ Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh. Gần đây nhất, các vụ án xét xử dài ngày với hồ sơ lên đến gần một triệu bút lục như vụ án Vạn Thịnh Phát (giai đoạn 1, 2), vụ án Đăng kiểm… đều có sự tham gia của các luật sư thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh.

Hoạt động hành nghề luật sư ở Thành phố Hồ Chí Minh luôn gắn với chủ trương về cải cách tư pháp của Đảng. Các Nghị quyết của Đảng về cải cách tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền là bệ đỡ cho nghề luật sư phát triển. Sự phát triển vượt bậc về số lượng, chất lượng của Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh, kết quả của sự đổi mới về thể chế, chính sách của Đảng đối với hoạt động luật sư và nghề luật sư. Các Nghị quyết 08-NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị về “Một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới”, Nghị quyết 49-/NQ/TW ngày 02/6/2005 của Ban Chấp hành TW về “Chiến lược cải cách đến năm 2020”, gần đây nhất là Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 “Về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới” là cơ sở vững chắc để các luật sư an tâm hành nghề.

Với 36 năm hình thành và phát triển, Đoàn Luật sư Thành phố đã cung cấp dịch vụ pháp lý cho hàng triệu lượt khách hàng và theo yêu cầu của các cơ quan tiến hành tố tụng. Ngoài việc cung cấp dịch vụ pháp lý, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh còn cử luật sư thành viên tham gia góp ý các dự án luật, công tác xây dựng pháp luật, tham vấn chính sách cho Đảng bộ và chính quyền Thành phố. Hoạt động thực tế đã khẳng định Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh luôn đồng hành, gắn bó cùng với sự phát triển của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố.

Cùng với việc xây dựng và phát triển đội ngũ luật sư, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh còn quan tâm thực hiện chức năng xã hội của luật sư. “Chiến dịch luật sư tình nguyện” đã trở thành hoạt động mang tính truyền thống của các thế hệ luật sư Thành phố Hồ Chí Minh. Hằng năm, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh đều tổ chức “Chiến dịch luật sư tình nguyện” với sự tham gia của hàng trăm luật sư, người tập sự hành nghề luật sư mang kiến thức pháp luật, cùng những phần quà thắm đẫm tinh thần tương thân tương ái đến với đồng bào vùng sâu, vùng xa, những nơi còn khó khăn về đời sống, hạn chế về kiến thức pháp luật.

Không gian phát triển mới - tầm nhìn mới

Năm 2025, cùng với những sự kiện trọng đại của đất nước, đội ngũ luật sư Thành phố Hồ Chí Minh đón nhận vận hội mới, đó là sự kiện hợp nhất 3 địa phương thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam về chung một mái nhà: 03 Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu hợp nhất thành Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh (mới). Với dân số của Thành phố sau hợp nhất gần 14 triệu người, bên cạnh với đó là hàng trăm ngàn doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, với nhiều ngành nghề mới mẻ, mở ra nhiều cơ hội hơn cho giới luật sư cung cấp dịch vụ pháp lý. Ở phía ngược lại, người dân, doanh nghiệp cũng có cơ hội được lựa chọn, tiếp cận các dịch vụ pháp lý tốt nhất từ đội ngũ luật sư.

Không gian phát triển mới, rộng lớn của một siêu đô thị, trung tâm kinh tế - xã hội của cả nước, có truyền thống năng động, sáng tạo, nhiều vận hội mới nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức hơn. Để đảm bảo cho nghề luật sư và hoạt động hành nghề luật sư được tốt hơn, đòi hỏi cá nhân mỗi luật sư, tổ chức hành nghề luật sư, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh cần năng động, sáng tạo và có tầm nhìn mới. Công tác tự quản của luật sư cũng cần đặt trong bối cảnh mới, các luật sư cần nâng cao ý thức nghề nghiệp, giữ gìn danh tiếng, phẩm giá và vinh dự nghề luật sư; giữ nghiêm kỷ cương, quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư là nhân tố quyết định để nghề luật sư ngày càng được xã hội tôn vinh, tín nhiệm hơn.

Năm 2022, Ban chấp hành Trung ương Đảng ban hành nghị quyết 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 về “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới”, trong đó dành hẳn một phần đáng kể để nói về Luật sư và hoạt động hành nghề luật sư ở Việt Nam. Sự kiện này có ý nghĩa vô cùng to lớn, là cơ sở quan trọng để các cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện thể chế về luật sư và hoạt động hành nghề luật sư trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Với “125 chữ vàng” tại mục 7, phần IV của Nghị quyết đã nêu: “Hoàn thiện thể chế về luật sư và hành nghề luật sư, bảo đảm để luật sư thực hiện tốt quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm theo quy định của pháp luật. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và trách nhiệm tự quản của tổ chức xã hội - nghề nghiệp đối với luật sư, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động hành nghề luật sư. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng và phát triển đội ngũ luật sư có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng, am hiểu pháp luật, giỏi về kỹ năng hành nghề và ngoại ngữ, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế…”. 125 chữ của Nghị quyết 27 chứa đựng tinh thần đổi mới mạnh mẽ về luật sư và nghề luật sư ở Việt Nam. Với từng ấy chữ một lần nữa Đảng đã khẳng định vị thế, vai trò của luật sư trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền. Nghị quyết là kim chỉ nam cho định hướng xây dựng, phát triển đội ngũ luật sư trong kỷ nguyên mới của đất nước, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế.

Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống luật sư Việt Nam, mỗi luật sư Thành phố Hồ Chí Minh với niềm vinh dự, tự hào là một tế bào của Đoàn Luật sư Thành phố mang tên Bác, càng ý thức về trọng trách của mình trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của công dân, góp phần xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Luật sư NGUYỄN VĂN ĐỨC

Trưởng Ban Đào tạo & Bồi dưỡng

https://lsvn.vn/xung-danh-doan-luat-su-tp-ho-chi-minh-a165083.html